THIẾT KẾ HỆ THỐNG ỐNG GIÓ: TIÊU CHUẨN, TÍNH TOÁN VÀ BỐ TRÍ
Hệ thống ống gió là một phần cốt lõi trong thiết kế HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning – sưởi, thông gió và điều hòa không khí), đóng vai trò phân phối và lưu thông không khí trong các công trình dân dụng, thương mại và công nghiệp. Một hệ thống ống gió được thiết kế đúng không chỉ đảm bảo hiệu suất thông gió – điều hòa, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả năng lượng, độ ồn, không gian kỹ thuật và chi phí vận hành.
Tuy nhiên, nhiều kỹ sư mới vào nghề hoặc nhà thầu phụ chưa có nền tảng vững về tiêu chuẩn và phương pháp tính toán dễ dẫn đến hệ thống ống gió bị quá kích thước, thiếu lưu lượng, hoặc xung đột không gian.
Bài viết dưới đây tổng hợp các tiêu chuẩn áp dụng, nguyên tắc tính toán, và hướng dẫn bố trí hệ thống ống gió, nhằm cung cấp nền tảng thực tiễn cho kỹ sư thiết kế HVAC hoặc kỹ sư MEP tổng hợp.
1. Tiêu chuẩn áp dụng trong thiết kế ống gió
Tùy vào yêu cầu công trình và quốc gia áp dụng, có thể tham khảo các tiêu chuẩn sau:
-
TCVN 5687:2010 – Thông gió – Điều hòa không khí – Quy phạm thiết kế
-
ASHRAE Handbook (HVAC Systems and Equipment) – Tiêu chuẩn phổ biến nhất tại Việt Nam
-
SMACNA (Sheet Metal and Air Conditioning Contractors’ National Association) – Tiêu chuẩn chế tạo và lắp đặt ống gió
-
DW/144 – Quy chuẩn của BESA (Anh quốc) cho hệ thống ống gió tôn
Một số nguyên tắc trong TCVN 5687:
-
Vận tốc gió trong ống phân phối: 6 – 10 m/s (ống chính), 2 – 5 m/s (ống nhánh)
-
Mức ồn trong không gian làm việc: tối đa 35 – 45 dB(A) tùy khu vực
-
Áp suất tĩnh của hệ thống không vượt quá giới hạn thiết bị quạt
2. Phương pháp tính toán kích thước ống gió
2.1. Các yếu tố đầu vào cần xác định
- Lưu lượng gió thiết kế (CFM hoặc m³/h) cho từng khu vực
- Chiều dài tuyến ống chính – ống nhánh
- Áp suất cho phép (Pa) tại quạt
- Vật liệu ống, hệ số ma sát
- Số lượng co, tê, cút và các tổn thất cục bộ khác
2.2. Các phương pháp phổ biến
a. Phương pháp tổn thất áp suất đều (Equal Friction Method)
-
Chọn tổn thất áp suất ma sát tiêu chuẩn (ví dụ: 0.8 – 1.2 Pa/m) cho toàn hệ thống.
-
Dễ tính toán, phù hợp với hệ thống đơn giản, thường được sử dụng phổ biến.
b. Phương pháp tổn thất áp suất tổng (Static Regain Method)
-
Dùng cho hệ thống có nhiều nhánh, cần cân bằng lưu lượng gió.
-
Phức tạp hơn nhưng tối ưu vận hành và phân phối đều hơn.
c. Phương pháp vận tốc không đổi (Constant Velocity)
-
Áp dụng trong các hệ thống yêu cầu tốc độ gió đồng đều.
-
Ít phổ biến hơn trong thực tiễn do tổn thất áp suất không tối ưu.
3. Bố trí và phân tuyến hệ thống ống gió
3.1. Hệ thống ống chính và nhánh
-
Ống chính nối từ quạt cấp/thoát hoặc AHU ra các nhánh.
-
Ống nhánh phân phối đến từng không gian.
-
Nên bố trí tuyến ống ngắn và ít co gấp nhất có thể để giảm tổn thất áp.
3.2. Bố trí theo trần kỹ thuật
-
Cần phối hợp chặt chẽ với hệ thống điện, PCCC, cấp thoát nước và kết cấu.
-
Hạn chế giao cắt, tránh xung đột với dầm, đường ống lớn, trần giả thấp.
-
Có thể sử dụng mặt cắt phối hợp MEP 2D/3D để kiểm tra khả năng thi công.
3.3. Vị trí cửa gió
-
Cửa cấp nên đặt ở vị trí phân phối đều (sát cửa kính, giữa trần, sau bức lam…).
-
Cửa hồi nên đặt tại khu vực thấp hơn (gần sàn hoặc dưới sàn), tạo luồng tuần hoàn tự nhiên.
-
Tránh đặt cửa gió ngay trên đầu người (đặc biệt gió lạnh), tránh gây khó chịu hoặc bệnh văn phòng.
4. Lựa chọn vật liệu và chế tạo ống gió
4.1. Vật liệu phổ biến
-
Tôn mạ kẽm (GI): sử dụng rộng rãi, dễ gia công
-
Tôn tráng kẽm – phủ sơn tĩnh điện: thẩm mỹ hơn, chống ăn mòn tốt
-
Ống mềm (Flexible Duct): dùng cho đoạn ngắn nối cửa gió, dễ lắp đặt
-
Ống vải (Fabric Duct): nhẹ, thẩm mỹ cao, cho nhà xưởng hoặc khu vực không muốn dùng kim loại
4.2. Kích thước và tiêu chuẩn chế tạo
-
Theo SMACNA hoặc DW/144, độ dày tôn thay đổi theo kích thước ống.
-
Các mối nối phải được bịt kín bằng keo chuyên dụng hoặc băng dán chống rò rỉ.
-
Gia cố bằng thanh U, V, treo ty ren định vị chắc chắn.
5. Kiểm tra và nghiệm thu hệ thống ống gió
-
Thử kín gió (leakage test) nếu yêu cầu công trình cao cấp (theo SMACNA Class I, II)
-
Đo kiểm lưu lượng gió thực tế tại cửa gió bằng thiết bị balometer
-
Kiểm tra độ rung, độ ồn, độ võng ống gió sau khi treo
-
Đảm bảo không có vật cản hoặc chướng ngại trong ống
Hệ thống ống gió đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chất lượng không khí, nhiệt độ và hiệu quả vận hành HVAC. Một thiết kế hiệu quả phải đảm bảo:
-
Tính toán lưu lượng – áp suất chính xác
-
Bố trí tuyến ống hợp lý, tránh xung đột
-
Lựa chọn vật liệu phù hợp với yêu cầu kỹ thuật và ngân sách
-
Kiểm tra thực tế đảm bảo hiệu suất như thiết kế
Thiết kế ống gió không chỉ là chọn kích thước – mà là tối ưu luồng không khí trong không gian sống và làm việc.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
