SO SÁNH MỨC ĐỘ PHÁT THẢI CARBON GIỮA CÁC LOẠI VẬT LIỆU XÂY DỰNG PHỔ BIẾN
Ngành xây dựng là một trong những lĩnh vực có mức độ phát thải khí nhà kính cao nhất toàn cầu, đóng góp khoảng 38% tổng lượng khí CO₂ phát thải liên quan đến năng lượng (theo báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2023). Trong đó, phần lớn lượng khí CO₂ đến từ việc sản xuất và sử dụng vật liệu xây dựng như xi măng, thép, gạch, nhôm và kính.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc đánh giá và so sánh mức độ phát thải carbon (Carbon Emission – CO₂e) của các loại vật liệu xây dựng phổ biến là cơ sở quan trọng để lựa chọn giải pháp xây dựng bền vững. Bài viết này trình bày chi tiết mức độ phát thải carbon tương ứng của một số vật liệu phổ biến và đưa ra nhận định về hướng phát triển vật liệu xanh trong tương lai.
1. Tổng quan về phát thải carbon trong vật liệu xây dựng
Phát thải carbon của vật liệu xây dựng được tính trên cơ sở “vòng đời” sản phẩm (Life Cycle Assessment – LCA), bao gồm các giai đoạn:
-
Khai thác nguyên liệu thô
-
Chế biến, sản xuất và vận chuyển
-
Thi công, sử dụng và bảo trì
-
Tháo dỡ và xử lý cuối vòng đời
Trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào phát thải trong quá trình sản xuất và cung ứng (giai đoạn được cho là đóng góp chính đến 70–90% lượng CO₂e của vật liệu).
Đơn vị đo phổ biến là kg CO₂e/kg vật liệu hoặc kg CO₂e/m³ đối với các vật liệu dạng thể tích.
2. Bảng so sánh mức phát thải CO₂ của một số vật liệu xây dựng phổ biến
|
Vật liệu |
Phát thải CO₂ trung bình (kg CO₂e/kg vật liệu) |
Đặc điểm tiêu biểu |
|---|---|---|
|
Xi măng Portland (OPC) |
0.80 – 0.95 |
Một trong những vật liệu phát thải cao nhất, do nung clinker ở nhiệt độ ~1450°C. |
|
Thép xây dựng (cây, cuộn) |
1.80 – 2.00 |
Quá trình luyện thép tiêu tốn nhiều năng lượng; tái chế giúp giảm đáng kể phát thải. |
|
Gạch đất sét nung |
0.25 – 0.45 |
Phát thải do sử dụng than/ củi nung ở lò nhiệt độ cao. |
|
Gạch bê tông nhẹ (AAC) |
0.15 – 0.20 |
Phát thải thấp hơn gạch nung, do sử dụng hơi nước áp suất cao thay vì đốt nhiên liệu. |
|
Bê tông thường (M300) |
0.10 – 0.20 |
Phát thải phụ thuộc chủ yếu vào hàm lượng xi măng trong cấp phối. |
|
Nhôm (tấm, thanh) |
9.00 – 12.00 |
Một trong những vật liệu có phát thải cao nhất do điện năng lớn trong tinh luyện. |
|
Kính xây dựng (cường lực) |
1.00 – 1.50 |
Cần nung chảy và xử lý nhiệt ở nhiệt độ cao (~1600°C). |
|
Gỗ tự nhiên (gỗ cứng, gỗ công nghiệp) |
-1.80 đến 0.10 |
Có thể âm CO₂ nếu tính lưu giữ carbon; phụ thuộc vào nguồn gỗ (rừng trồng hay tự nhiên). |
Lưu ý: Các con số nêu trên mang tính trung bình và có thể thay đổi tùy quy trình sản xuất, vị trí địa lý và nguồn năng lượng sử dụng.
3. Phân tích chi tiết theo từng nhóm vật liệu
3.1. Nhóm vật liệu có phát thải rất cao: Nhôm, thép, xi măng
Xi măng Portland chiếm hơn 7% tổng phát thải CO₂ toàn cầu. Việc sản xuất clinker – thành phần chính của xi măng – thải ra CO₂ từ hai nguồn: phản ứng hóa học (phân hủy CaCO₃ thành CaO) và quá trình đốt nhiên liệu (than đá, dầu).
Thép xây dựng tiêu thụ lượng lớn than cốc và điện năng. Tuy nhiên, nếu sử dụng thép tái chế trong lò hồ quang điện, lượng CO₂e có thể giảm đến 50%.
Nhôm đứng đầu bảng về phát thải do quy trình tinh luyện bô-xít thành alumina, sau đó điện phân ra nhôm nguyên chất. Tuy nhiên, nhôm lại có ưu điểm là nhẹ và dễ tái chế, giúp giảm phát thải nếu sử dụng lại nhiều lần.
3.2. Nhóm vật liệu phát thải trung bình: Bê tông, kính, gạch nung
Bê tông là vật liệu sử dụng rộng rãi nhất thế giới. Tuy phát thải thấp hơn xi măng tính theo kg, nhưng tổng lượng CO₂ tích lũy là rất lớn do khối lượng sử dụng lớn. Phát thải chủ yếu đến từ xi măng trong cấp phối.
Gạch đất sét nung gây phát thải do sử dụng nhiệt lượng lớn từ than hoặc củi. Ngoài ra, còn gây mất đất canh tác nếu khai thác đất sét không kiểm soát.
Kính xây dựng tiêu tốn nhiều nhiệt lượng để nung chảy cát, soda, đá vôi và các chất phụ gia. Tuy nhiên, do khối lượng không lớn trong công trình, tổng phát thải tương đối vừa phải.
3.3. Nhóm vật liệu phát thải thấp: Gạch bê tông nhẹ, gỗ
Gạch bê tông nhẹ (AAC) không sử dụng nhiên liệu hóa thạch để nung mà sử dụng hơi nước áp suất cao để chưng áp. Ngoài ra, thành phần chủ yếu là cát, vôi, và tro bay – đều có thể tái chế.
Gỗ là vật liệu hấp thụ carbon trong quá trình sinh trưởng. Nếu được khai thác từ rừng trồng và sử dụng hiệu quả, gỗ có thể được coi là vật liệu “carbon âm” – tức hấp thụ CO₂ nhiều hơn lượng thải ra. Tuy nhiên, việc khai thác rừng tự nhiên trái phép lại gây mất cân bằng sinh thái và phá vỡ khả năng hấp thụ carbon toàn cầu.
4. Kết luận và khuyến nghị
Việc đánh giá và so sánh phát thải CO₂ của các vật liệu xây dựng phổ biến cho thấy rằng:
-
Xi măng, thép và nhôm là các vật liệu có mức phát thải carbon cao nhất, cần được thay thế hoặc sử dụng hiệu quả hơn.
-
Gạch bê tông nhẹ, gỗ và vật liệu tái chế là những lựa chọn phù hợp hơn cho công trình xanh, giảm thiểu tác động đến khí hậu.
-
Tối ưu hóa cấp phối bê tông, giảm tỷ lệ xi măng, sử dụng phụ gia khoáng như tro bay, xỉ lò cao là giải pháp thiết thực để giảm phát thải.
-
Tái sử dụng và tái chế vật liệu cần được xem như một tiêu chí kỹ thuật bắt buộc trong thiết kế và vận hành công trình.
-
Chứng nhận vật liệu xanh (Green Label, EPD) cần được khuyến khích và áp dụng rộng rãi để tăng tính minh bạch trong đánh giá môi trường.
Trong bối cảnh các quốc gia đang tiến tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero), ngành xây dựng buộc phải chuyển mình mạnh mẽ. Lựa chọn vật liệu xây dựng không còn đơn thuần là bài toán kỹ thuật hay kinh tế, mà còn là trách nhiệm về môi trường và xã hội trong thế kỷ XXI.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
