SAI LỆCH CAO ĐỘ TRONG THI CÔNG – CÁCH KIỂM SOÁT VÀ KHẮC PHỤC
Trong quá trình thi công xây dựng, việc đảm bảo cao độ chính xác là yếu tố then chốt để công trình đạt được chất lượng kỹ thuật, thẩm mỹ và công năng sử dụng như thiết kế. Tuy nhiên, sai lệch cao độ vẫn thường xuyên xảy ra ở nhiều công trình, gây ra hàng loạt hệ lụy nếu không được kiểm soát kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả và cách kiểm soát, khắc phục sai lệch cao độ một cách toàn diện và thực tiễn.
1. Sai lệch cao độ là gì?
Sai lệch cao độ là sự khác biệt giữa cao độ thực tế thi công của một cấu kiện, bề mặt hoặc toàn bộ công trình so với cao độ thiết kế được quy định trong bản vẽ kỹ thuật. Cao độ sai lệch có thể ở nhiều dạng:
-
Cao độ thấp hơn thiết kế: nền, móng, sàn thấp, gây đọng nước, giảm chiều cao thông thủy.
-
Cao độ cao hơn thiết kế: ảnh hưởng đến không gian kiến trúc, gây vướng hệ thống kỹ thuật (ống, trần…).
-
Sai lệch không đồng đều: độ dốc lệch, sàn nghiêng, dầm chênh cao giữa các điểm.
Hiện tượng này xảy ra ở mọi giai đoạn thi công, từ san nền, làm móng, đổ bê tông sàn, đến hoàn thiện cán nền, lát gạch… Nếu không kiểm soát chặt chẽ, sai lệch cao độ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cả về kết cấu, thẩm mỹ và công năng sử dụng.
2. Các nguyên nhân gây sai lệch cao độ
Sai lệch cao độ là kết quả của nhiều yếu tố từ thiết kế, thi công đến điều kiện hiện trường. Cụ thể như sau:
2.1. Nguyên nhân từ công tác thiết kế
-
Bản vẽ thiếu chi tiết cốt cao độ: Nhiều bản vẽ chỉ ghi cao độ tổng thể mà không thể hiện rõ từng khu vực, bậc, dốc, sàn… khiến nhà thầu hiểu sai.
-
Không xác định điểm khống chế cao độ (benchmark) rõ ràng: Gây khó khăn khi chuyển cao độ ra thực địa.
-
Thiết kế thiếu xem xét điều kiện thực tế địa hình: Dẫn đến cao độ không phù hợp, phải điều chỉnh khi thi công, từ đó phát sinh sai lệch.
2.2. Nguyên nhân trong thi công
-
Chuyển mốc cao độ sai: Sử dụng phương pháp truyền mốc không chính xác, đặc biệt khi công trình lớn hoặc nhiều tầng.
-
Dụng cụ đo không hiệu chuẩn: Máy thủy bình, máy laser, nivo lệch chuẩn gây sai số cộng dồn.
-
Thi công bằng cảm tính: Cán nền, đổ bê tông bằng kinh nghiệm thay vì máy móc, dễ dẫn đến lệch cao độ.
-
Biến dạng trong quá trình đổ bê tông hoặc lắp dựng cốp pha: Cốp pha cong, trượt hoặc bị lún dẫn đến cao độ sai.
-
Không kiểm tra cao độ thường xuyên trong quá trình thi công từng lớp.
2.3. Nguyên nhân từ điều kiện hiện trường
-
Lún đất hoặc nền móng không ổn định: Làm thay đổi cao độ thực tế so với mốc ban đầu.
-
Mất mốc gốc do ảnh hưởng ngoại cảnh: Xe cộ, thời tiết, vật liệu thi công đè lên mốc cao độ tạm.
-
Khó khăn khi thi công ban đêm hoặc thời tiết xấu: Hạn chế khả năng kiểm tra trực tiếp.
3. Hệ quả của sai lệch cao độ trong thi công
Sai lệch cao độ không chỉ gây ảnh hưởng kỹ thuật mà còn kéo theo hệ lụy về kinh tế và pháp lý:
3.1. Ảnh hưởng đến kết cấu và công năng
-
Kết cấu dầm – sàn – cột không đồng nhất => mất liên kết chịu lực, giảm độ an toàn.
-
Đọng nước tại sàn, mái, nhà vệ sinh, sân thượng do độ dốc không đạt yêu cầu.
-
Ảnh hưởng hệ thống kỹ thuật (M&E): ống nước, dây điện, máy lạnh… lắp đặt bị vướng hoặc lệch.
3.2. Giảm thẩm mỹ công trình
-
Mặt sàn nghiêng, bậc tam cấp không đều, trần không phẳng.
-
Khó thi công ốp lát hoàn thiện, gây lệch ron gạch, chênh cốt nền.
3.3. Tăng chi phí và thời gian thi công
-
Phát sinh các công đoạn phá dỡ – sửa chữa – gia cố lại.
-
Kéo dài tiến độ do phải kiểm định và chờ phê duyệt giải pháp xử lý.
-
Hao tốn vật liệu, nhân công xử lý nền – sàn lại nhiều lần.
3.4. Ảnh hưởng nghiệm thu và pháp lý
-
Không đạt yêu cầu về sai số cao độ theo TCVN, QCVN, ISO.
-
Có thể bị từ chối nghiệm thu nếu vượt sai số cho phép, ảnh hưởng đến toàn bộ tiến độ dự án.
-
Nhà thầu chịu trách nhiệm sửa chữa, bồi thường nếu lỗi thuộc phạm vi thi công.
4. Cách kiểm soát sai lệch cao độ hiệu quả
Kiểm soát sai lệch cao độ cần thực hiện xuyên suốt từ giai đoạn thiết kế – chuẩn bị – thi công – nghiệm thu:
4.1. Trong giai đoạn thiết kế
-
Thể hiện đầy đủ cao độ trong bản vẽ: Đặc biệt tại các vị trí quan trọng như:
-
Nền tầng trệt
-
Bậc tam cấp, sảnh
-
Mái dốc, sàn vệ sinh, sàn âm
-
-
Chỉ rõ điểm mốc cao độ chuẩn (thường là ±0.000), và ghi chú hệ cao độ đang dùng (theo quốc gia, hay nội bộ công trình).
4.2. Trong chuẩn bị và triển khai thi công
-
Thiết lập mốc cao độ cố định, có bảo vệ rõ ràng, không di chuyển trong suốt quá trình thi công.
-
Sử dụng thiết bị chuyên dụng và được hiệu chuẩn định kỳ, như:
-
Máy thủy bình tự động (dành cho sàn, nền rộng)
-
Máy laser định cốt (cán sàn, lắp dựng)
-
Máy toàn đạc (dùng cho công trình cao tầng, nhiều điểm đo)
-
-
Huấn luyện kỹ thuật thi công cán nền, lắp cốp pha, đổ bê tông đúng cao độ.
-
Kiểm tra từng lớp sau mỗi giai đoạn:
-
Đổ bê tông sàn xong → kiểm tra cốt sàn.
-
Cán vữa → dùng thước nhôm + nivo kiểm tra từng khu vực.
-
4.3. Trong nghiệm thu và kiểm soát chất lượng
-
Tổ chức đo cao độ định kỳ theo chiều ngang và dọc, đối chiếu với bản vẽ.
-
Lập biên bản sai số cao độ cho từng hạng mục, ghi rõ sai số so với chuẩn.
-
Không chấp nhận vượt sai số cho phép trong nghiệm thu (theo tiêu chuẩn TCVN).
5. Biện pháp khắc phục khi sai lệch cao độ đã xảy ra
5.1. Sai lệch nhỏ, cục bộ (≤ ±10 mm)
-
Bù vữa tự san phẳng, tăng chiều cao ở điểm thấp.
-
Mài – gọt nhẹ ở vị trí cao hơn nếu không ảnh hưởng kết cấu.
-
Thường áp dụng cho cán nền, lát gạch, sàn nhà vệ sinh.
5.2. Sai lệch vừa phải (±10 mm đến ±30 mm)
-
Gia cố bằng lớp topping bê tông mỏng nếu cần điều chỉnh nhiều.
-
Điều chỉnh mặt bằng liên quan (bậc cấp, cửa đi, sàn kế tiếp).
5.3. Sai lệch nghiêm trọng (> ±30 mm)
-
Phải có đánh giá từ kỹ sư thiết kế hoặc tư vấn giám sát.
-
Có thể cần:
-
Phá dỡ và đổ lại bê tông
-
Gia cường kết cấu chịu lực
-
Tính toán lại cao độ tổng thể, điều chỉnh toàn bộ khu vực ảnh hưởng
-
6. Các tiêu chuẩn và sai số cho phép
Một số tiêu chuẩn Việt Nam liên quan đến kiểm soát cao độ:
|
Hạng mục |
Sai số cao độ cho phép (TCVN) |
|---|---|
|
Móng, nền |
±20 mm |
|
Mặt sàn bê tông |
±10 mm |
|
Cốt thép sàn, dầm |
±5 mm |
|
Mái, sàn nghiêng |
±15 mm |
|
Bậc thang, sảnh, tam cấp |
±5 mm mỗi bậc |
7. Kết luận
Sai lệch cao độ trong thi công là lỗi thường gặp nhưng có thể kiểm soát được hoàn toàn nếu chủ động ngay từ khâu thiết kế, triển khai đến thi công và nghiệm thu. Các đơn vị thi công cần:
-
Nâng cao ý thức kỹ thuật cho đội ngũ.
-
Sử dụng thiết bị hiện đại, đo đạc đúng chuẩn.
-
Thiết lập quy trình kiểm tra nghiêm ngặt cho từng hạng mục.
Nếu phát hiện sai lệch, cần phân tích nguyên nhân – đánh giá rủi ro – chọn giải pháp phù hợp, tránh xử lý thiếu triệt để dẫn đến hệ quả lớn về sau.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
