NHỮNG SAI LẦM PHỔ BIẾN KHI THIẾT KẾ HỆ THỐNG HVAC VÀ HỆ LỤY ĐỐI VỚI NGƯỜI DÙNG
Hệ thống HVAC (Heating, Ventilation, and Air Conditioning – Sưởi ấm, Thông gió và Điều hòa không khí) giữ vai trò quyết định đến chất lượng môi trường trong nhà (IEQ – Indoor Environmental Quality), sức khỏe người sử dụng, hiệu quả vận hành và chi phí năng lượng của một công trình.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều dự án tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á vẫn tồn tại các lỗi thiết kế hệ thống HVAC do yếu tố chủ quan (thiếu kinh nghiệm, chạy theo chi phí) hoặc khách quan (thiếu dữ liệu đầu vào, phối hợp kỹ thuật kém). Những sai sót này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về vận hành, chi phí và trải nghiệm người dùng.
Bài viết này tập trung phân tích các lỗi thiết kế phổ biến nhất và các hệ lụy trực tiếp đi kèm, nhằm giúp các kỹ sư, tư vấn thiết kế và quản lý dự án nhận thức rõ hơn và có giải pháp phòng tránh từ đầu.
1. Các sai lầm phổ biến trong thiết kế hệ thống HVAC
1.1. Tính tải lạnh không chính xác
Đây là lỗi cơ bản nhưng ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ hệ thống. Việc tính tải lạnh không chính xác thường xuất phát từ:
-
Không khảo sát kỹ điều kiện thực tế công trình (hướng nắng, đặc điểm sử dụng, vật liệu bao che).
-
Không cập nhật số liệu tiêu chuẩn (sai suất tỏa nhiệt thiết bị, con người, ánh sáng).
-
Không tính đến ảnh hưởng của hệ thống thông gió hoặc khí tươi.
Hệ lụy:
-
Hệ thống quá tải hoặc thiếu tải, dẫn đến phòng không đủ mát hoặc dư công suất gây tiêu tốn điện năng.
-
Chọn máy lạnh không phù hợp, làm giảm tuổi thọ thiết bị.
-
Gây tiếng ồn, độ ẩm không kiểm soát được.
1.2. Bố trí miệng gió và đường ống sai kỹ thuật
Lỗi này thường đến từ việc không phối hợp giữa kiến trúc và HVAC trong giai đoạn thiết kế. Các lỗi phổ biến gồm:
-
Miệng gió thổi vào đầu người, hướng sai luồng di chuyển, gây khó chịu.
-
Khoảng cách giữa miệng cấp và miệng hồi quá ngắn hoặc sai vị trí.
-
Thiếu miệng gió hồi trong các phòng kín, gây áp suất âm.
Hệ lụy:
-
Người dùng cảm thấy nóng/lạnh không đều, dễ bị viêm hô hấp.
-
Tạo vùng chết trong phòng, lưu thông khí kém, dễ phát sinh nấm mốc.
-
Tăng chi phí vận hành do hệ thống làm việc không hiệu quả.
1.3. Không tách biệt các khu vực có nhu cầu nhiệt khác nhau
Nhiều thiết kế HVAC chia khu vực theo mặt bằng kiến trúc mà không xét đến nhu cầu tải nhiệt riêng biệt của từng phòng.
Ví dụ: Văn phòng, phòng máy chủ, sảnh tiếp tân, và phòng họp lại dùng chung một dàn lạnh hoặc hệ thống điều khiển.
Hệ lụy:
-
Không điều chỉnh được nhiệt độ theo nhu cầu từng khu vực.
-
Gây lãng phí năng lượng và tạo cảm giác không thoải mái cho người dùng.
-
Dễ xảy ra xung đột trong vận hành (phòng này quá lạnh, phòng kia quá nóng).
1.4. Thiết kế hệ thống cấp khí tươi và thông gió không đầy đủ
Trong nhiều công trình, hệ thống cấp khí tươi chỉ mang tính hình thức hoặc bị rút gọn để giảm chi phí đầu tư. Thậm chí, nhiều thiết kế không tính đến yêu cầu hút khí thải tại các khu vực vệ sinh, kho, nhà in...
Hệ lụy:
-
Nồng độ CO₂ trong phòng tăng cao, gây mệt mỏi, thiếu tỉnh táo.
-
Không khí tù đọng, dễ lây nhiễm bệnh qua đường hô hấp.
-
Độ ẩm cao, gây mùi hôi, ẩm mốc, hỏng hóc thiết bị nội thất.
1.5. Thiết kế không kiểm soát độ ẩm
Nhiều thiết kế HVAC bỏ qua yếu tố kiểm soát độ ẩm, đặc biệt tại các vùng khí hậu nhiệt đới như Việt Nam. Hệ thống không có bộ khử ẩm riêng hoặc không kiểm soát được điểm sương.
Hệ lụy:
-
Độ ẩm cao gây ra cảm giác oi bức, khó chịu dù nhiệt độ phù hợp.
-
Gia tăng nguy cơ ăn mòn thiết bị, rêu mốc, mối mọt, hỏng trần.
-
Đối với phòng lưu trữ tài liệu, thiết bị điện tử, hậu quả có thể nghiêm trọng.
1.6. Lựa chọn thiết bị sai công suất hoặc không đồng bộ
Một số thiết kế chọn thiết bị theo catalogue chứ không theo nhu cầu thực tế. Việc phối hợp giữa các thiết bị (dàn nóng – dàn lạnh, AHU – chiller – bơm) không tối ưu.
Hệ lụy:
-
Hệ thống vận hành không ổn định, thường xuyên phải bảo trì, sửa chữa.
-
Dẫn đến tình trạng máy chạy không tải, tiêu hao điện năng vô ích.
-
Giảm tuổi thọ hệ thống và tăng chi phí vận hành lâu dài.
1.7. Bỏ qua yêu cầu bảo trì, vận hành trong thiết kế
Nhiều thiết kế không bố trí khoảng không lắp đặt hoặc bảo trì thiết bị hợp lý: không gian tiếp cận FCU/AHU chật hẹp, không có cửa bảo trì trần, hoặc không có hệ thống thoát nước cho khay hứng nước ngưng.
Hệ lụy:
-
Việc bảo trì định kỳ gặp khó khăn, làm giảm hiệu quả vận hành.
-
Gây thấm trần, rò rỉ nước ngưng, ảnh hưởng đến kết cấu công trình.
-
Tăng chi phí bảo trì và làm gián đoạn hoạt động người dùng.
2. Hệ lụy tổng thể đến người sử dụng
Tất cả các sai lầm thiết kế nói trên đều dẫn đến những hậu quả trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến người sử dụng:
-
Sức khỏe: Không khí trong nhà kém chất lượng có thể gây viêm đường hô hấp, dị ứng, mệt mỏi kéo dài.
-
Năng suất làm việc: Môi trường nóng – lạnh không đều, độ ẩm không thích hợp khiến nhân viên mất tập trung, hiệu quả công việc giảm.
-
Trải nghiệm người dùng: Người ở khách sạn, văn phòng, bệnh viện… cảm thấy không thoải mái, ảnh hưởng đến đánh giá và sự hài lòng.
-
Chi phí ẩn: Vận hành sai công suất, sửa chữa liên tục làm tăng chi phí lâu dài và giảm tuổi thọ hệ thống.
3. Đề xuất giải pháp và khuyến nghị
Để tránh các sai lầm phổ biến trong thiết kế HVAC, cần lưu ý:
-
Luôn thực hiện khảo sát và tính toán tải lạnh chính xác, dựa trên đặc điểm thực tế và tiêu chuẩn cập nhật.
-
Phối hợp chặt chẽ với bộ môn kiến trúc và kết cấu từ giai đoạn thiết kế sơ bộ.
-
Ưu tiên giải pháp thiết kế theo tiêu chuẩn ASHRAE, sử dụng mô phỏng năng lượng (energy modeling) trong các công trình lớn.
-
Luôn dành không gian kỹ thuật hợp lý cho việc bảo trì – vận hành.
-
Cân nhắc lựa chọn thiết bị có kiểm soát độ ẩm nếu dự án nằm trong khu vực có độ ẩm cao.
-
Sử dụng phần mềm thiết kế chuyên dụng: HAP, Revit MEP, CFD mô phỏng thông gió.
Thiết kế hệ thống HVAC là một công việc phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp đa ngành và tầm nhìn dài hạn. Sai lầm trong thiết kế không chỉ gây ảnh hưởng tức thời đến hiệu quả vận hành mà còn để lại hệ quả lâu dài về tài chính, sức khỏe và hình ảnh công trình.
Đối với các kỹ sư, việc nhận diện sớm các lỗi thiết kế phổ biến sẽ giúp nâng cao chất lượng công việc, tạo ra những môi trường sống và làm việc chất lượng cao, bền vững và thân thiện với người dùng cuối.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
