HƯ HỎNG KẾT CẤU SỚM: DO THIẾT KẾ HAY THI CÔNG?
Trong ngành xây dựng, kết cấu là "xương sống" của mọi công trình. Một hệ kết cấu được thiết kế và thi công đúng kỹ thuật sẽ đảm bảo tính ổn định, an toàn và bền vững trong suốt vòng đời công trình. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng bị hư hỏng kết cấu sớm chỉ sau vài năm sử dụng – thậm chí có trường hợp xuất hiện nứt gãy, lún lệch nghiêm trọng ngay sau khi đưa vào khai thác.
Vậy nguyên nhân thực sự của tình trạng này đến từ đâu? Thiết kế hay thi công – bên nào là "thủ phạm"? Bài viết này sẽ phân tích toàn diện các yếu tố ảnh hưởng, từ đó đưa ra cái nhìn khách quan và gợi ý giải pháp kiểm soát.
1. Hư hỏng kết cấu sớm là gì?
Hư hỏng kết cấu sớm là hiện tượng các bộ phận chịu lực chính như móng, cột, dầm, sàn, mái bị xuống cấp, nứt vỡ, biến dạng, mất ổn định hoặc không còn đảm bảo khả năng chịu lực trước thời hạn thiết kế. Ví dụ: một công trình có tuổi thọ thiết kế là 50 năm nhưng mới đưa vào sử dụng 2–5 năm đã xuất hiện nứt dọc dầm, võng sàn quá mức, lún không đều nền móng hoặc ăn mòn thép cốt bên trong bê tông.
Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến an toàn công trình, mà còn gây tổn thất kinh tế lớn do chi phí sửa chữa, gia cố, thậm chí tháo dỡ và xây lại.
2. Nguyên nhân từ khâu thiết kế
Một thiết kế kết cấu có vai trò tiên quyết trong việc đảm bảo khả năng chịu lực và bền vững lâu dài. Khi xảy ra sự cố, rất nhiều trường hợp cho thấy nguyên nhân xuất phát từ những sai sót ngay từ bản vẽ thiết kế.
Các lỗi thiết kế phổ biến dẫn đến hư hỏng sớm:
-
Tính toán sai tải trọng tác động: không tính đến tải trọng đặc biệt (động đất, gió lớn, máy móc rung động…).
-
Lựa chọn sai sơ đồ kết cấu: bố trí nhịp, phương pháp chịu lực không phù hợp với điều kiện sử dụng thực tế.
-
Thiết kế không xét đến điều kiện địa chất: gây lún lệch, nứt móng, phá hoại cột chân tường.
-
Bỏ qua yếu tố liên kết giữa các bộ phận: gây mất ổn định tổng thể, xoắn vặn khi chịu tải.
-
Chi tiết cấu tạo không hợp lý: neo nối cốt thép, giằng chống, liên kết móng – cột – dầm không đảm bảo.
Nguyên nhân sâu xa:
-
Sử dụng phần mềm tính toán nhưng không kiểm tra logic kỹ thuật.
-
Áp dụng mẫu thiết kế sẵn mà không hiệu chỉnh cho điều kiện cụ thể.
-
Thiếu khảo sát địa chất hoặc dựa vào số liệu không cập nhật.
-
Cắt giảm chi phí thiết kế, thiếu đầu tư cho đội ngũ kỹ sư kết cấu có chuyên môn.
3. Nguyên nhân từ thi công
Ngay cả với bản thiết kế tốt, nếu thi công không đúng kỹ thuật thì kết cấu cũng có thể nhanh chóng bị suy giảm chất lượng hoặc hư hỏng.
Các sai sót thi công thường gặp:
-
Sai lệch trong bố trí cốt thép: không đúng vị trí, thiếu neo, thiếu mối nối hoặc lớp bảo vệ thép không đủ.
-
Đổ bê tông không đạt chuẩn: phân tầng, rỗ khí, không đảm bảo độ đặc chắc và cường độ thiết kế.
-
Tháo dỡ cốp pha quá sớm: khi bê tông chưa đạt cường độ, làm nứt gãy kết cấu sớm.
-
Không bảo dưỡng bê tông đúng kỹ thuật: gây nứt bề mặt, mất nước xi măng, ảnh hưởng độ bền lâu dài.
-
Thi công móng không đúng thiết kế hoặc thi công trên nền đất yếu chưa xử lý triệt để.
Các yếu tố ảnh hưởng:
-
Thiếu giám sát kỹ thuật tại công trường.
-
Ép tiến độ, đẩy nhanh thi công bất chấp điều kiện thời tiết và chất lượng.
-
Thiếu kiểm tra vật liệu đầu vào (xi măng, cát, đá, thép…).
-
Sử dụng nhân công không được đào tạo bài bản.
4. Vậy lỗi chủ yếu là từ đâu?
Trên thực tế, không có nguyên nhân duy nhất tuyệt đối, bởi hư hỏng kết cấu sớm thường xuất phát từ tổng hợp nhiều yếu tố, trong đó thiết kế và thi công có mối quan hệ chặt chẽ.
Một thiết kế sai có thể kéo theo thi công đúng kỹ thuật vẫn dẫn đến hỏng. Ngược lại, thiết kế chuẩn nhưng thi công sai sẽ phá hủy toàn bộ ý đồ kỹ thuật ban đầu.
Thống kê từ các công trình bị sự cố kết cấu cho thấy:
-
Khoảng 20–30% lỗi đến từ thiết kế (tính toán sai, lựa chọn phương án không phù hợp).
-
Khoảng 60–70% đến từ sai sót trong thi công và giám sát thi công.
-
Phần còn lại do vật liệu kém chất lượng, điều kiện môi trường bất thường, hoặc thay đổi công năng không lường trước.
5. Giải pháp ngăn ngừa hư hỏng kết cấu sớm
a. Ở khâu thiết kế:
-
Tính toán tải trọng và sơ đồ kết cấu sát với điều kiện thực tế và công năng.
-
Khảo sát địa chất đầy đủ, cập nhật số liệu địa hình, mực nước ngầm.
-
Rà soát thiết kế kỹ lưỡng, đặc biệt ở các chi tiết cấu tạo và liên kết.
-
Thẩm tra độc lập bởi đơn vị tư vấn chuyên môn.
b. Ở khâu thi công:
-
Tuân thủ đúng quy trình thi công kết cấu theo tiêu chuẩn TCVN và hướng dẫn của nhà thiết kế.
-
Giám sát chặt chẽ từng giai đoạn: lắp đặt cốt thép, đổ bê tông, bảo dưỡng, tháo cốp pha.
-
Kiểm tra vật liệu đầu vào đạt chất lượng và đồng nhất.
-
Tuyển chọn đội ngũ thi công có tay nghề và tổ chức đào tạo định kỳ.
c. Giữa thiết kế và thi công:
-
Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị thiết kế, nhà thầu thi công và tư vấn giám sát.
-
Có biên bản xử lý kỹ thuật chi tiết cho từng trường hợp phát sinh ngoài bản vẽ.
-
Sử dụng nhật ký thi công, ảnh chụp, báo cáo hiện trường để kiểm soát quá trình lắp đặt và nghiệm thu.
Hư hỏng kết cấu sớm không phải là một hiện tượng hiếm gặp, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu các bên tham gia vào quá trình xây dựng thực hiện đúng vai trò, tuân thủ kỹ thuật và đặt chất lượng lên hàng đầu. Câu hỏi "Do thiết kế hay thi công?" cần được thay thế bằng tư duy "Thiết kế tốt – Thi công đúng – Giám sát chặt" để công trình đạt được tuổi thọ và an toàn như mong đợi.
Một công trình bền vững không nằm ở việc "đổ bao nhiêu bê tông", mà nằm ở cách mỗi bước được thực hiện đúng ngay từ đầu.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
