HỆ THỐNG NỐI ĐẤT KHÔNG ĐẠT CHUẨN – MỐI NGUY HIỂM BỊ BỎ QUA
Trong hệ thống điện, nối đất (tiếp địa) không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là một phần thiết yếu của hệ thống an toàn điện. Tuy nhiên, trên thực tế, rất nhiều công trình – từ dân dụng đến công nghiệp – xem nhẹ hoặc thực hiện sai quy chuẩn nối đất, dẫn đến nguy cơ mất an toàn, hỏng thiết bị, hoặc thậm chí gây tai nạn điện chết người.
Bài viết này sẽ phân tích các biểu hiện phổ biến của hệ thống nối đất không đạt chuẩn, các nguyên nhân kỹ thuật dẫn đến hiện tượng này, cũng như những rủi ro tiềm ẩn nghiêm trọng nếu không được khắc phục kịp thời.
1. Nối đất là gì và tại sao quan trọng?
Hệ thống nối đất là mạng lưới liên kết các bộ phận dẫn điện (thiết bị, vỏ kim loại, dây trung tính...) với hệ thống điện cực chôn trong đất, nhằm:
-
Bảo vệ con người khỏi nguy cơ điện giật khi thiết bị rò rỉ điện ra vỏ.
-
Ổn định điện áp trong hệ thống điện, nhất là khi có sự cố như sét đánh, chạm đất.
-
Tạo điểm tham chiếu cho thiết bị bảo vệ (RCD, relay chống rò) để hoạt động đúng.
-
Hạn chế tác hại của quá điện áp đối với thiết bị điện tử, tự động hóa.
Nối đất đúng tiêu chuẩn là yêu cầu bắt buộc trong mọi công trình, được quy định rõ trong các tiêu chuẩn như TCVN 4756, IEC 60364, IEEE 80....
2. Dấu hiệu hệ thống nối đất không đạt chuẩn
Một hệ thống nối đất không đảm bảo thường không gây ra sự cố ngay lập tức, nhưng để lại các biểu hiện rõ rệt nếu biết cách nhận diện:
-
Thiết bị RCD nhảy ngẫu nhiên hoặc không nhảy khi có rò điện.
-
Thiết bị điện tử (PLC, biến tần...) thường xuyên bị nhiễu, reset, hỏng không rõ nguyên nhân.
-
Điện áp đo giữa vỏ thiết bị và đất cao hơn mức an toàn (trên 50V AC).
-
Cảm giác tê tay khi chạm vỏ thiết bị dù không có sự cố rõ ràng.
-
Sét đánh gây hư hỏng lan truyền dù công trình đã lắp chống sét.
-
Không đo được điện trở nối đất trong giới hạn cho phép (<4 Ω hoặc <1 Ω tùy tiêu chuẩn).
3. Nguyên nhân dẫn đến hệ thống nối đất kém chất lượng
a. Thi công sai kỹ thuật
-
Đóng cọc nối đất không đủ chiều sâu hoặc dùng thép thường dễ rỉ, dẫn đến tăng điện trở nhanh chóng.
-
Mối hàn giữa dây tiếp địa và cọc không đạt (hàn nguội, hàn thiếc...), gây đứt gãy sau thời gian ngắn.
-
Không xử lý bề mặt mối nối, gây oxy hóa và tăng điện trở tiếp xúc.
b. Sử dụng vật tư không đạt chuẩn
-
Dây đồng tiếp địa tiết diện nhỏ, vỏ bọc không phù hợp môi trường ăn mòn.
-
Dùng cọc tiếp địa ngắn (<2,4m) hoặc thép đen không mạ, làm giảm tuổi thọ hệ thống.
c. Thiếu kiểm tra và đo đạc sau lắp đặt
-
Không đo điện trở nối đất bằng máy đo chuyên dụng.
-
Không kiểm tra liên kết giữa điểm tiếp địa và thiết bị cần bảo vệ.
-
Thiếu nhật ký ghi nhận kết quả đo, dẫn đến mất dấu hiệu đánh giá hiệu quả lâu dài.
d. Thiết kế không đồng bộ hệ thống nối đất
-
Không nối chung hệ thống nối đất chống sét và nối đất bảo vệ, tạo chênh lệch điện thế khi có xung sét.
-
Thiết bị điều khiển, tự động hóa sử dụng hệ nối đất riêng, không đồng mức với nguồn cấp điện.
4. Hậu quả của hệ thống nối đất không đạt chuẩn
a. Mất an toàn điện
-
Người sử dụng dễ bị điện giật do vỏ thiết bị nhiễm điện nhưng không được triệt tiêu qua đất.
-
Trong môi trường ẩm ướt hoặc sản xuất công nghiệp, điện giật có thể gây thương tích hoặc tử vong.
b. Hỏng thiết bị điện tử và điều khiển
-
Nối đất sai gây chênh lệch tiềm năng giữa các thiết bị, dẫn đến nhiễu tín hiệu, lỗi logic điều khiển.
-
Thiết bị như biến tần, PLC, relay số dễ bị reset, cháy module hoặc chết phần mềm do xung điện.
c. Mất tác dụng của thiết bị bảo vệ
-
RCD, relay chống dòng rò không thể hoạt động nếu không có dòng rò về đất.
-
Khi xảy ra sự cố rò rỉ điện, hệ thống không tự ngắt, gây nguy hiểm tiềm tàng.
d. Không đạt yêu cầu nghiệm thu – bị từ chối cấp điện
-
Nhiều chủ đầu tư không đạt yêu cầu nghiệm thu hệ thống điện do điện trở nối đất cao hơn quy định, phải đào lại toàn bộ tiếp địa, gây tốn kém và trễ tiến độ.
5. Tiêu chuẩn nối đất an toàn – cần đảm bảo gì?
Theo TCVN và các tiêu chuẩn quốc tế, hệ thống nối đất cần đảm bảo:
|
Hạng mục |
Yêu cầu |
|---|---|
|
Điện trở nối đất |
≤ 4 Ω (thường); ≤ 1 Ω (trung tâm dữ liệu, trạm biến áp, thiết bị nhạy cảm) |
|
Loại dây dẫn |
Đồng trần hoặc bọc PVC, tiết diện ≥ 16 mm² cho bảo vệ, ≥ 50 mm² cho chống sét |
|
Chiều dài cọc tiếp địa |
≥ 2,4 m (cọc thép mạ đồng hoặc inox), số lượng phụ thuộc nền đất |
|
Kết nối mối hàn |
Hàn hóa nhiệt (exothermic welding) hoặc clamp cơ khí tiêu chuẩn |
|
Kiểm tra định kỳ |
6 tháng – 1 năm/lần (đo điện trở và đánh giá hệ thống dây) |
6. Giải pháp khắc phục và nâng cao chất lượng nối đất
-
Khảo sát điện trở suất đất trước khi thiết kế, xác định vị trí và số lượng cọc phù hợp.
-
Ưu tiên dùng cọc thép mạ đồng hoặc thép không gỉ, đảm bảo tuổi thọ ≥ 20 năm.
-
Hàn hóa nhiệt mối nối giữa dây và cọc để giảm điện trở tiếp xúc và chống oxy hóa.
-
Sử dụng hệ thống nối đất đồng bộ cho toàn bộ hệ thống điện, chống sét, tín hiệu điều khiển.
-
Lắp thêm thanh nối đất đồng (ground bar) tại tủ điện, vỏ thiết bị để đảm bảo điểm nối ngắn và chắc chắn.
-
Đo điện trở định kỳ và bảo trì hệ thống tiếp địa sau mỗi mùa mưa hoặc khi nâng cấp tải.
Nối đất không phải là phần phụ của hệ thống điện, mà là điều kiện bắt buộc để bảo vệ con người và thiết bị. Một hệ thống nối đất không đạt chuẩn sẽ tạo ra “vùng nguy hiểm tiềm ẩn”, không phát hiện được bằng mắt thường nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng về an toàn và tài sản.
Việc đầu tư đúng mức cho thiết kế, thi công và kiểm soát chất lượng hệ thống nối đất là cách hiệu quả và tiết kiệm nhất để đảm bảo tính liên tục, ổn định và an toàn cho toàn bộ công trình điện.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
