CHÊNH LỆCH BẢN VẼ VÀ THỰC TẾ – LỖI AI?
Trong ngành xây dựng, việc phát hiện sự chênh lệch giữa bản vẽ thiết kế và thực tế thi công là vấn đề không hiếm gặp. Những sai lệch này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như tăng chi phí, kéo dài tiến độ và ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là gì và trách nhiệm thuộc về ai? Cùng Hưng Nghiệp Phú theo dõi bài viết dưới đây nhé!
1. Nguyên nhân từ bản vẽ thiết kế
a. Thiết kế thiếu chính xác
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến chênh lệch là do bản vẽ thiết kế không chính xác. Điều này có thể xuất phát từ việc:
-
Thiếu khảo sát thực tế: Trước khi thiết kế, nếu không tiến hành khảo sát kỹ lưỡng hiện trạng công trình, các yếu tố như địa chất, địa hình, hệ thống hạ tầng xung quanh sẽ không được xem xét đầy đủ. Điều này dẫn đến việc thiết kế không phù hợp với thực tế.
-
Thiết kế sơ sài: Một số nhà thiết kế có thể thiếu kinh nghiệm hoặc không chú trọng đến chi tiết, dẫn đến việc bản vẽ thiếu chính xác, không đầy đủ thông tin cần thiết cho thi công.
-
Cập nhật không kịp thời: Trong quá trình thi công, nếu có sự thay đổi về yêu cầu kỹ thuật hoặc điều kiện thực tế, nhưng bản vẽ thiết kế không được cập nhật kịp thời, sẽ gây ra sự chênh lệch giữa thiết kế và thực tế.
b. Thiết kế không khả thi
Đôi khi, bản vẽ thiết kế có thể không khả thi về mặt kỹ thuật hoặc kinh tế. Ví dụ:
-
Sử dụng vật liệu không phù hợp: Việc lựa chọn vật liệu không phù hợp với điều kiện địa phương hoặc không có sẵn trên thị trường có thể gây khó khăn trong thi công.
-
Kỹ thuật thi công phức tạp: Một số thiết kế yêu cầu kỹ thuật thi công phức tạp, đòi hỏi thiết bị và công nghệ tiên tiến, nhưng thực tế lại không đáp ứng được.
-
Chi phí vượt quá dự toán: Nếu thiết kế yêu cầu chi phí vượt quá ngân sách dự kiến, có thể dẫn đến việc phải điều chỉnh hoặc thay đổi thiết kế trong quá trình thi công.
2. Nguyên nhân từ quá trình thi công
a. Thi công không đúng theo bản vẽ
Trong quá trình thi công, nếu nhà thầu hoặc công nhân không tuân thủ đúng bản vẽ thiết kế, sẽ dẫn đến chênh lệch giữa thiết kế và thực tế. Các nguyên nhân có thể bao gồm:
-
Thiếu giám sát: Việc thiếu giám sát chặt chẽ trong quá trình thi công có thể dẫn đến việc công nhân không thực hiện đúng theo bản vẽ.
-
Thiếu hiểu biết: Công nhân thiếu hiểu biết hoặc không được đào tạo đầy đủ về bản vẽ thiết kế có thể thực hiện sai lệch.
-
Áp lực về tiến độ: Để đáp ứng tiến độ, nhà thầu có thể điều chỉnh thi công không đúng với bản vẽ ban đầu.
b. Thay đổi trong quá trình thi công
Trong một số trường hợp, trong quá trình thi công, có thể phát sinh những vấn đề không lường trước được, dẫn đến việc phải thay đổi thiết kế. Ví dụ:
-
Phát hiện vấn đề kỹ thuật: Trong quá trình thi công, có thể phát hiện ra vấn đề kỹ thuật không được dự đoán trước, yêu cầu phải thay đổi thiết kế để khắc phục.
-
Yêu cầu thay đổi từ chủ đầu tư: Chủ đầu tư có thể yêu cầu thay đổi thiết kế để phù hợp với nhu cầu sử dụng hoặc điều kiện thực tế.
-
Thay đổi về vật liệu: Do sự thay đổi về nguồn cung hoặc giá cả, có thể phải thay đổi vật liệu sử dụng trong thi công, dẫn đến sự khác biệt với bản vẽ thiết kế.
3. Nguyên nhân từ giám sát và quản lý dự án
a. Giám sát không chặt chẽ
Việc giám sát không chặt chẽ trong quá trình thi công có thể dẫn đến việc phát hiện muộn các sai lệch giữa bản vẽ và thực tế. Các nguyên nhân có thể bao gồm:
-
Thiếu nhân lực: Việc thiếu nhân lực giám sát có thể dẫn đến việc không phát hiện kịp thời các sai lệch.
-
Thiếu kinh nghiệm: Giám sát viên thiếu kinh nghiệm có thể không nhận ra được các sai lệch nhỏ nhưng quan trọng.
-
Thiếu công cụ hỗ trợ: Việc thiếu công cụ hỗ trợ giám sát như thiết bị đo đạc hiện đại có thể làm giảm hiệu quả giám sát.
b. Quản lý dự án yếu kém
Quản lý dự án yếu kém có thể dẫn đến việc không kiểm soát được chất lượng thi công, tiến độ và chi phí, gây ra sự chênh lệch giữa bản vẽ và thực tế. Các nguyên nhân có thể bao gồm:
-
Thiếu kế hoạch chi tiết: Việc thiếu kế hoạch chi tiết về tiến độ, nguồn lực và chi phí có thể dẫn đến việc không kiểm soát được quá trình thi công.
-
Thiếu giao tiếp: Việc thiếu giao tiếp giữa các bên liên quan như nhà thầu, giám sát viên và chủ đầu tư có thể dẫn đến hiểu lầm và sai lệch trong thi công.
-
Thiếu kiểm tra định kỳ: Việc thiếu kiểm tra định kỳ trong quá trình thi công có thể dẫn đến việc phát hiện muộn các sai lệch.
4. Trách nhiệm thuộc về ai?
Khi phát sinh chênh lệch giữa bản vẽ và thi công thực tế, việc xác định trách nhiệm là bước then chốt để giải quyết vấn đề và phòng ngừa sai sót tái diễn. Trách nhiệm thường không thuộc về một cá nhân hay tổ chức duy nhất mà có thể là trách nhiệm liên đới, phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể:
a. Trách nhiệm của đơn vị thiết kế
Nếu bản vẽ ban đầu đã có sai sót – chẳng hạn như không phù hợp với điều kiện thực tế, thiếu chi tiết, không khả thi về mặt thi công – thì lỗi nằm ở đơn vị thiết kế. Điều này thường xảy ra khi:
-
Khảo sát địa hình, địa chất không chính xác hoặc không được cập nhật.
-
Không phối hợp tốt giữa các bộ môn thiết kế (kiến trúc – kết cấu – MEP) dẫn đến xung đột trong bản vẽ.
-
Không tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, khiến giải pháp thiết kế không thể áp dụng trong thực tế.
Theo Luật Xây dựng 2014 (được sửa đổi bổ sung năm 2020), đơn vị thiết kế chịu trách nhiệm trước pháp luật và chủ đầu tư về chất lượng hồ sơ thiết kế. Trường hợp gây thiệt hại do lỗi thiết kế, đơn vị này có thể bị xử lý hành chính, bị buộc bồi thường hoặc bị thu hồi chứng chỉ hành nghề.
b. Trách nhiệm của nhà thầu thi công
Nếu nhà thầu không thi công theo đúng bản vẽ, cố tình rút ngắn quy trình hoặc thay đổi biện pháp thi công mà không có sự phê duyệt thì trách nhiệm thuộc về nhà thầu. Một số ví dụ phổ biến bao gồm:
-
Tự ý điều chỉnh kích thước cấu kiện, vật liệu hoặc chi tiết thi công để tiết kiệm chi phí hoặc đẩy nhanh tiến độ.
-
Không tuân thủ bản vẽ kỹ thuật thi công do thiếu nhận thức hoặc sai lệch trong truyền đạt thông tin từ đội quản lý xuống tổ đội thi công.
-
Không báo cáo khi phát hiện mâu thuẫn hoặc sai sót trong bản vẽ, dẫn đến việc "thi công theo kinh nghiệm", gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Nhà thầu thi công có trách nhiệm bảo đảm công trình được thực hiện đúng thiết kế được phê duyệt và tiêu chuẩn chất lượng. Vi phạm có thể bị xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại hoặc bị tạm dừng thi công theo quy định tại Nghị định 16/2022/NĐ-CP.
c. Trách nhiệm của tư vấn giám sát
Tư vấn giám sát có vai trò cầu nối giữa thiết kế – thi công – chủ đầu tư. Nếu sai lệch không được phát hiện kịp thời, hoặc đã phát hiện nhưng không có biện pháp xử lý phù hợp, thì trách nhiệm cũng nằm ở tư vấn giám sát. Một số biểu hiện của thiếu trách nhiệm bao gồm:
-
Không kiểm tra, nghiệm thu đúng giai đoạn, để sai phạm kéo dài, gây tổn thất lớn.
-
Không báo cáo kịp thời cho chủ đầu tư khi phát sinh vấn đề, làm chậm trễ việc xử lý.
-
Thiếu kỹ năng phân tích bản vẽ hoặc năng lực xử lý hiện trường, không đưa ra được các đề xuất hợp lý khi bản vẽ không tương thích với điều kiện thực tế.
Giám sát viên hành nghề có thể bị xử lý nếu để xảy ra vi phạm làm ảnh hưởng chất lượng, an toàn công trình, bao gồm bị thu hồi chứng chỉ hành nghề, phạt tiền, hoặc liên đới trách nhiệm bồi thường.
d. Trách nhiệm của chủ đầu tư
Dù không trực tiếp thực hiện thiết kế hay thi công, nhưng chủ đầu tư có vai trò phê duyệt và quản lý toàn bộ dự án. Nếu không tổ chức tốt việc kiểm tra hồ sơ thiết kế, lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực, hoặc không phối hợp chặt chẽ trong quản lý thay đổi thì cũng phải chịu một phần trách nhiệm. Ví dụ:
-
Phê duyệt bản vẽ không kiểm tra kỹ tính khả thi.
-
Chậm phê duyệt các thay đổi, khiến nhà thầu phải xử lý tình huống tạm thời, dễ phát sinh sai lệch.
-
Không thiết lập hệ thống kiểm soát chất lượng hiệu quả, khiến các sai phạm không bị phát hiện kịp thời.
Chủ đầu tư chịu trách nhiệm tổ chức quản lý dự án đúng quy định, nếu vi phạm có thể bị kiểm tra, xử lý trách nhiệm theo Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng hoặc các nghị định hướng dẫn thi hành.
5. Hậu quả của việc chênh lệch bản vẽ và thực tế
Sự sai lệch giữa bản vẽ và thi công thực tế không chỉ là vấn đề kỹ thuật đơn thuần mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng cho dự án:
-
Tăng chi phí xây dựng: Khi phát hiện sự sai lệch, công trình thường phải điều chỉnh lại – điều này đồng nghĩa với việc phát sinh thêm chi phí nhân công, vật liệu, thiết kế lại bản vẽ hoặc xử lý kỹ thuật. Trong nhiều trường hợp, sai sót lớn có thể dẫn đến phá dỡ phần thi công sai, gây lãng phí rất lớn.
-
Chậm tiến độ dự án: Những thay đổi giữa chừng thường đi kèm với việc phải xin phê duyệt lại, điều chỉnh thiết kế hoặc xử lý kỹ thuật phát sinh. Điều này gây gián đoạn dòng công việc, kéo dài thời gian thi công và ảnh hưởng đến kế hoạch bàn giao công trình.
-
Ảnh hưởng đến chất lượng và độ an toàn công trình: Việc thi công không theo đúng thiết kế hoặc điều chỉnh không đảm bảo kỹ thuật sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro về chất lượng kết cấu. Nếu không phát hiện và khắc phục kịp thời, công trình có thể mất ổn định, giảm tuổi thọ hoặc nguy hiểm cho người sử dụng.
-
Mất uy tín giữa các bên: Khi xảy ra sai lệch, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, nhà thầu và giám sát thường có xu hướng đổ lỗi lẫn nhau. Điều này ảnh hưởng đến uy tín, mối quan hệ hợp tác và có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý kéo dài.
6. Giải pháp hạn chế sai lệch giữa bản vẽ và thực tế
Để giảm thiểu rủi ro do chênh lệch giữa thiết kế và thi công, cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ khâu thiết kế, thi công đến giám sát:
a. Tăng cường khảo sát và thiết kế kỹ lưỡng
-
Các đơn vị thiết kế cần thực hiện khảo sát hiện trạng chi tiết bằng các phương pháp hiện đại (như đo quét laser 3D, khảo sát địa chất công trình, kiểm tra hệ thống hạ tầng ngầm…).
-
Bản vẽ thiết kế cần được trình bày rõ ràng, đầy đủ, có kiểm tra chéo giữa các bộ môn (kết cấu – kiến trúc – cơ điện).
-
Trước khi thi công, cần tổ chức các buổi bàn giao bản vẽ thi công, giải thích các chi tiết kỹ thuật cho nhà thầu, tư vấn giám sát, tránh hiểu nhầm.
b. Quản lý chặt chẽ việc thay đổi thiết kế
-
Mọi thay đổi trong thiết kế phải được thống nhất bằng văn bản, có biên bản hiện trường, bản vẽ điều chỉnh và phê duyệt chính thức từ các bên liên quan.
-
Hạn chế tình trạng “tự ý điều chỉnh tại công trường” để chạy theo tiến độ hoặc thuận lợi thi công.
c. Nâng cao năng lực giám sát và quản lý
-
Tư vấn giám sát cần có chuyên môn cao, theo dõi thường xuyên quá trình thi công để phát hiện sai lệch sớm.
-
Quản lý dự án cần cập nhật liên tục tình hình thực tế, chủ động phối hợp với các bên, có quy trình kiểm tra chéo, nghiệm thu minh bạch.
d. Sử dụng công nghệ hỗ trợ
-
Áp dụng phần mềm BIM (Building Information Modeling) để mô phỏng 3D trước khi thi công, giúp phát hiện xung đột giữa các bộ môn kỹ thuật ngay từ giai đoạn thiết kế.
-
Dùng phần mềm quản lý tiến độ, nhật ký công trường và hệ thống kiểm soát thay đổi (change management system) để theo dõi lịch sử và lý do điều chỉnh giữa các bản vẽ và thi công.
7. Kết luận
Chênh lệch giữa bản vẽ thiết kế và thi công thực tế là vấn đề phổ biến nhưng có thể kiểm soát được nếu tất cả các bên liên quan – từ chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, nhà thầu đến giám sát – thực hiện nghiêm túc trách nhiệm của mình. Cốt lõi của vấn đề không nằm ở việc “đổ lỗi”, mà là ở cơ chế phối hợp minh bạch, chuyên môn vững và quản trị dự án hiệu quả.
Đầu tư cho thiết kế tốt, quản lý chặt chẽ việc thay đổi và áp dụng công nghệ hiện đại chính là cách để các công trình không chỉ đạt chất lượng mà còn tối ưu về chi phí, tiến độ và uy tín lâu dài cho tất cả các bên tham gia.
GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THIẾT KẾ & THI CÔNG UY TÍN
Tầm quan trọng của các đơn vị thi công là không thể phủ nhận, uy tín của họ sẽ đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cho công trình của bạn. Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thiết kế và thi công để đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cao tại nước ta. Do đó, việc tìm kiếm một đơn vị uy tín không phải là điều dễ dàng và đòi hỏi bạn phải dành thời gian tìm hiểu. Trong quá trình lựa chọn, bạn cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo rằng đơn vị đi cùng phải có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm, có hợp đồng ký kết rõ ràng, chi phí minh bạch,... Để giúp khách hàng tiết kiệm thời gian tìm kiếm, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú tự tin rằng sẽ là sự lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú với sứ mệnh cung cấp các giải pháp và dịch vụ tốt nhất, xây dựng cộng đồng thịnh vượng cùng khách hàng, Hưng Nghiệp Phú đang từng bước khẳng định thương hiệu của mình thông qua sự hợp tác chân thành, với đội ngũ lãnh đạo có năng lực đạo đức, sáng tạo, chuyên môn cao và tầm nhìn chiến lược. Hưng Nghiệp Phú sở hữu đội ngũ nhân viên lành nghề, trình độ cao sẽ mang đến cho khách hàng những công nghệ chất lượng tốt nhất.
Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú - chuyên thi công các công trình dân dụng và công nghiệp. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong các dự án xây dựng cũng như các thủ tục liên tục như sơ đồ quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn thiện thủ tục, xin cấp chứng chỉ phòng cháy chữa cháy,... Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc đang có nhu cầu thiết kế, hoàn thiện thủ tục, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm:
_____________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ HỢP TÁC:
Facebook: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Hưng Nghiệp Phú (興業富)
Đường dây nóng: 1800.3368 (Miễn phí)
Trang web: xaydunghungnghiepphu.com
Gmail: kinhdoanh01@xaydunghungnghiepphu.com
Địa chỉ: Số 2034D, tổ 22, Ấp Phước Thái, P. Thái Hòa, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
------
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
